Eigenlijk is het één grote puinhoop. Nog geen 100 jaar geleden was het voor de gewone man onmogelijk om geluidsdragers te kopen en nu, begin 2003 dreigt deze massa-industrie onder het geweld van internet te bezwijken. Wat is het probleem? Medio vorige eeuw is er een grote muziekindustrie ontstaan.
Vooral na de introductie van het 45 toerenplaatje maakte populaire muziek heel sterk zijn naam waar. Het grote nadeel was dat destijds productiekosten, zoals het opnemen en distribueren erg kostbaar waren en dat je dus uitverkoren was wanneer je een plaatje mocht opnemen. Je moest dan zeker talent hebben en dat bepaalde de muziekindustrie. Hoe populairder het liedje, hoe groter de omzet, zodat de kosten werden uitgesmeerd en de winstmarge zo groot mogelijk werd. Zelfs in deze tijd kreeg talent geen kans, wanneer er een te kleine markt voor zou zijn. Vanwege de uitverkoren status van de artiesten werden de marges voor de artiesten klein gehouden. Men werd vrolijk rijk, gesteund door de radio-omroepen die meehielpen nummer populair te maken, en iedereen was blij. De BUMA verdeelde de paar rotcenten voor de artiesten op basis van verkoopresultaten en de wereld was o zo simpel. Het eerste knaagdier aan dit bastion was het cassettebandje, geïntroduceerd eind jaren zestig. Het bleek eenvoudig te zijn om muziek van het 45 toerenplaatje of LP over te nemen op zo’n bandje. Bovendien kon je zo’n bandje ook meenemen en afspelen in bijvoorbeeld de auto. Vele miljoenen zijn zo door de neus van de artiest en ook platenindustrie geboord. Het had overigens voor deze industrie ook wel het neveneffect dat de muziek beter verspreid werd en daardoor toch eigenlijk ook beter verkocht. Het nadeel van de cassettebandjes was toch dat de geluidskwaliteit aanmerkelijk minder was dan van het origineel en de echte liefhebber bleef bij zijn platen; vaak ook vanwege de soms erg fraaie hoezen. Toen kwam de CD, begin jaren 80. Aanvankelijk een duur medium (ruwweg ruim 2x zo duur als een LP) en eigenlijk sindsdien altijd duur gebleven. Zeker in het begin is hier door de platenindustrie enorm aan verdiend. De opbrengsten voor de artiesten bleven gelijk; de productiekosten en distributiekosten werden op den duur zelfs nog goedkoper dan die van de platen en de zakken van de platenbazen puilden uit. Na een jaar of tien werd het mogelijk CD’s door de consument te kopiëren en toen is de eerste echte slag toegebracht aan de platenindustrie. Massaal werden CD’s gekopieerd, want de kwaliteit van het origineel en de kopie waren gelijk. Toen men later ook nog eens in staat was compressietechnieken toe te passen, zodat muziek veel minder ruimte innam, zoals MP3 en WMA was het hek van de dam. Het inmiddels opgezette internet was de grootste muziekbibliotheek ter wereld geworden en een nekslag aan de platenindustrie. Want nu ontstaan serieuze problemen. Door het ongebreideld, overigens illegaal, kopiëren worden de inkomsten gedecimeerd en zelfs allerlei trucjes als kopieerbeveiliging op de CD’s kunnen daaraan niets veranderen. Vooral jongeren zijn zich van de illegaliteit niet eens bewust. De platenindustrie klaagt dat men nog zuiniger zal omgaan met talent en dat alleen de echt groten nog platen kunnen maken. Dat lijkt een verarming van het aanbod. Tijd dus voor radicale veranderingen. Want als het zo doorgaat krijgt de platenindustrie niets meer, maar ook de artiest niet. Het leggen van een soort belasting op lege muziekdragers brengt daarbij wel geld in het laatje, maar hoe verdeel je het? Bovendien worden de harde schijven van computers zo groot dat men niet eens meer de moeite neemt om deze over te zetten op een CD. Kortom er zal iets moeten gebeuren, want anders vinden we alleen nog U2, Robbie Williams en Marco Borsato in de schappen. Een oplossing heb ik niet, maar ik denk dat er veel eigen producties zullen komen omdat de productiekosten van een CD nu voor iedere muzikant betaalbaar zijn en de muziekindustrie niet meer bereikbaar is. De muziekindustrie zal waarschijnlijk grotendeels verdwijnen en het zal vanwege de beperkte distributiemogelijkheden van eigen opgenomen CD”s weer meer zoeken gaan worden voor de muziekliefhebber naar leuke muziek. Dat betekent dat straks de muzikofielen niet allemaal meer dezelfde plaatjes in hun kast hebben staan. Wordt het weer echt leuk om muziek te gaan beluisteren.