Langzaam begin je je weer in wat roeriger tijden te wanen. Wanen, niet echt. Het is inmiddels realiteit. De voorspoed wordt minder en wat zie je: de vakbonden gaan zich roeren en zelfs de kraakbeweging komt weer helemaal terug. Dit icoon uit de jaren zestig en zeventig wordt weer opgepoetst en op de radio en de televisie hoor en zie je hierover, maar ook in de steden kom je weer kraakpandjes tegen met leuzen tegen de gebrekkige politieke daadkracht.
De politiek, die er niet voor zorgt dat iedereen een fatsoenlijke woning krijgt waarop men recht heeft volgens de grondwet. Een moeilijk punt. De reden voor het gebrek aan doorstroming is niet alleen het gebrek aan woningen en onderdak, maar vooral ook de onbetaalbaarheid ervan. Dat is wel het grootste verschil met vroeger. Daarnaast komt dat de kraakbeweging zich nu vooral richt op bedrijfspanden, omdat deze door de economische teruggang lang leeg staan maar op zich voor grote groepen bewoners en collectieven uitermate geschikt zijn. Maar het CDA wil dit tegenhouden. Men wil zelfs maatregelen treffen dat het kraken van bedrijfspanden strafrechtelijk vervolgd kan worden. Waar zijn we mee bezig? 500.000 Mensen zoeken een woning in Nederland en er staat 4000.000 m2 bedrijfspand leeg, becijferde een Leidse kraker van de week op de radio. En woningen zullen er zeker niet betaalbaar gebouwd kunnen gaan worden. Een kleine woning of appartement met de huidige regelgeving t.a.v. huisvesting kost al gauw minimaal 140.000 euro. Ga je dit verhuren dan komt men aan huurprijzen van 700 tot 800 euro per maand. Als je beginnend op de arbeidsmarkt bent en het minimumloon verdient, hetgeen 1030 euro netto per maand is voor een 23 jarige of ouder, dan doe je niet veel. Als je dan toch los wil komen van het ouderlijke bewind, dan moet je wel gaan kraken of blijven wonen in je studentenflatje. Dus de gehele doorstroming verstopt en vooral jongeren komen daarmee in de problemen. Als je met tweeën bent heb je meer kans, omdat je dan hogere huur- of kooplasten aankunt, maar wanneer dan zelfs de directe woonlasten tot 40 procent van je inkomen stijgen, lijkt dit wel haalbaar, maar niet op de lange termijn. Zeker wanneer je bij aankoop van een huis langlopende verplichtingen aangaat ontstaan er schrijnende situaties waarbij weliswaar een huis kan worden gekocht, maar de financiële situatie wordt zo krap dat de aangetrokken broekriem wel eens een strop kan worden. Onder dergelijke financiële druk zijn maar weinig relaties bestand. Wat dan wel? De overheid maakt een terugtredende beweging, dus structurele verhogingen van koop- en huursubsidies zullen er niet inzitten. En zolang wij allemaal verkeerd blijven stemmen zal de onrust daarom toenemen. Ik denk dat op den duur veel jongeren elders hun heil zullen gaan zoeken in landen waar wonen nog wel betaalbaar is. Komen we echter tot politieke inkeer, dan moeten we misschien in tijdelijke sfeer betaalbare woningen gaan maken, waarin men tot een bepaald inkomen kan blijven wonen. Dit moeten dan geen getto’s worden, maar wooneenheden die geïntegreerd zijn in alle wijken. Ook zouden er fiscale stimuleringsmaatregelingen moeten worden getroffen om jongeren woningen te kunnen laten kopen. Of we krijgen Amerikaanse toestanden, met pseudo-legale caravanwijken aan de randen van de steden, of zogenaamde ‘vakantiewoningen’ die permanent worden bewoond. Dan moeten ze daar geen onroerend zaakbelasting over heffen, want anders zijn we nog net zo ver. Maar voorlopig zitten we met mokkende jongeren, een kraakbeweging, een arrogante overheid en geen geld. Ondanks de naderende kou zou het nog weleens een hete periode kunnen gaan worden.