Nederland barst van de regels en omdat men barst van de regels moet er ook iets aan gedaan worden om te zorgen dat de regels worden opgevolgd. Dat heet handhaving. Echter om handhaving weer in goede banen te leiden zijn er weer regels nodig. Zo las ik van de week dat elke verhoging van de gelden aan het onderwijs eigenlijk alleen belandt in bureaucratische handhavingcircuits. En dat al twintig jaar lang.
Ook las ik dat het ESF (Het Europese steunfonds) honderden miljoenen klaar heeft liggen om vrijelijk te worden verspreid over de noodlijdende gezondheidszorg in ons land. Men had het geld blijkbaar nog beter in een kluis ingestort in de beton kunnen leggen dan in Brussel. De papieren tijgers die over dit geld waken zijn niet te passeren. En als je al aan zo’n moedeloos traject begint blijkt de soep de kool niet waard te zijn. Je moet zoveel inspanning verrichten om het te krijgen dat de kosten de opbrengsten haast overstijgen. Binnen de omroepwereld kent men ook bureaucratie. Zoals u weet zijn wij een kleine lokale omroep met alleen radio. Onze inkomstenbronnen zijn subsidie en een beetje reclame. De subsidie komt van het Rijk en is destijds in de gemeentelijke pot gestopt als compensatie van de omroepgelden. Voor Dongen wordt zo’n 10.000 euro in deze pot gestopt. De gemeente krijgt deze gelden via de pot algemene middelen, waardoor het geld zogezegd niet geoormerkt is. Dat wil zeggen dat de gemeente het geld ook aan andere dingen kan weggeven en zo doet dat onze gemeente ook voor 45% van de voor ons bestemde gelden. En dan mogen we blijkbaar al blij zijn. Er zijn gemeenten, zoals Oosterhout, die helemaal niets uit deze pot verstrekken aan de lokale omroep. Schandalig, maar door de bureaucratie ben je dus van de grillen van de gemeente afhankelijk om over je eigen geld te kunnen beschikken. Dat wil dus zeggen dat de gemeente telkens weer je subsidie ter discussie kan stellen. Voor een vrijwilligersorganisatie met een publieke taak is dat niet prettig en het kost erg veel tijd. Elk jaar moet je de plaatselijke overheid weer zien te overtuigen van je bestaansrecht, dat als vrijwilligersorganisatie erg veel tijd kost. Tijd die je beter wil besteden aan het doel waarvoor je bent opgericht. Een ander bureaucratisch element is het Commissariaat voor de Media. Zij waken over de mediawet en wij behoren hieraan te voldoen. Ruwweg betekent het dat wij voor 50% onze zendtijd overdag en ’s avonds moeten richten op Dongen. Op zich terecht, maar dit betekent dat wij jaarlijks een accountantsverklaring (kassa!) moeten overleggen en een uitgebreide schriftelijke verantwoording van het programma-aanbod. Bovendien moet je alle programma’s vastleggen en twee weken bewaren. Als bestuur ben je daar al even mee zoet. Om de regelgeving nog strenger te controleren belonen ze ons vanaf dit jaar met visitaties (de naam alleen al). Elk jaar worden 60 lokale omroepen tegen het licht aan gehouden met een bezoek, waarbij we moeten aantonen dat we ons aan de regels houden. Het controleren wordt zo een doel op zich. En wanneer je in een betrekkelijk kleine gemeente, waar echt niet zo veel gebeurt, aan deze regels moet voldoen blijft dat erg lastig. Bovendien moet het aanbod ook nog eens gecontroleerd worden door een plaatselijk programmabeleidsbepalend orgaan, een in de mediawet vastgelegde afspiegeling van de gemeenschap, waarbij men alleen op het idee kwam om kerken centraal te stellen. Zo brengt de mediawet, de subsidiënt, en het Commissariaat de kleine lokale omroep in een bureaucratische spagaat, waardoor je haast geen tijd meer hebt om te doen waarvoor je bestaat: radio maken. Bovendien radiomaken voor u, luisteraar, die op deze bureaucratische wijze nauwelijks invloed kan uitoefenen. Het kabinet belooft dat 20% van de regels overbodig is en eigenlijk te
bureaucratisch. Ik weet wel een aantal kandidaten om de nek om te draaien. Dan konden we nog betere programma’s maken.