Vandaag schijnt de zon en misschien blijft het ook nog mooi weer. Gisteravond is het Nederlands elftal opgerold door de jonkies van Guus. Een team dat in zijn geheel nationaal speelt –eigenlijk dus onbekend is- en als een sluipmoordenaar, na een wat ongelukkige start tegen Spanje in het toernooi groeit. Een sportieve ontmoeting, waarbij ik als leek zelf gewoon zag dat de Nederlanders hun posities innamen, maar daar niet vanaf kwamen en dat de Russen continu in beweging waren en daardoor altijd aan te spelen leken. Tel je de transferwaarde van het gehele Russische elftal (voor de EK) in zijn geheel op, dan kun je waarschijnlijk net één of twee topspelers van Oranje kopen. Voetbal is uitgegroeid tot één grote marketinghappening en iedereen wordt in deze hype meegezogen.
Er zijn ook te veel tegenstrijdigheden, die ervoor zorgen dat zaken anders lopen dan je verwacht. Voor geen enkel mens is het goed dat hij zijn piek heeft in zijn carrière voordat hij eigenlijk volwassen is. Bij voetballers zie je dat alles in een moordend tempo gaat; opgedreven door de omgeving. Ik verbaas me altijd dat voetbalmiljonairs al heel jong huwen en kinderen krijgen. Ik twijfel niet aan het talent van de voetballers, maar in een wereld waar dit talent met grote zoeklichten wordt gezocht is de houdbaarheid beperkt. De omgeving koestert het talent zorgvuldig, maar ook super geforceerd. En de tegenstelling zit in de maatschappelijke positie van de voetballer. Van straatjoch tot miljonair in tien jaar. Bij een beetje verstandige aanpak zou hij vanaf zijn 25e of jonger al niet meer hoeven te werken, financieel gezien. De vraag is dan ook welke prikkel zo’n joch nog krijgt om toch te presteren. En natuurlijk: sport is mensenwerk en coaching is erg belangrijk; maar als je al aan de top zit: kun je alleen nog maar naar beneden. In maatschappijen waar talent minder gezocht wordt maar meer komt bovendrijven (minder schaarste dus) zie je dat het rijpingsproces langer duurt: het naar de top groeien een veel langere weg is en er ook meer individueel voor geknokt moet worden. Arrogantie en gebrek aan zelfopoffering worden direct afgestraft. Vandaar dat zonder een echte vedette een club als de Russen, onder leiding van een coach die dit proces perfect snapt tot grote bloei kan komen. Ik denk dat Europa wel superverbaasd is over ons Oranjegedrag en dit ook niet echt begrijpt. Wat heeft het voor zin als fan om honderden kilometers te reizen, om op een overvol plein in Oranje uitdossing de wedstrijd half te volgen via een videoscherm, terwijl in je eigen omgeving je de wedstrijd perfect kan volgen? Je mag niet eens in de buurt komen van de plaats waar het allemaal gebeurt. Zinloos en het heeft ook niets met voetbal te maken,. Bij een gebrek aan echte collectieve doelen is dit een uitlaatklep om samen iets te doen. En feesten is bij gebrek aan zo’n echt maatschappelijk doel de meest plezierige optie. En dat klinkt erg positief. Maar dit kan alleen als je eigenlijk niet weet wat je met je geld moet doen. Kijk naar de Oranjefans en feitelijk weet een groot deel niet eens waarvoor men nu gaat feesten. Ik wil niet discrimineren, maar vooral veel vrouwen die meedoen in deze massahysterie blijken vaak geen benul te hebben hoe het spel werkt –vaak tot ergernis van hun mannen- ; gewoon omdat ze niets hebben met de machocultuur van de voetbalsport. Maar ook deze vrouwen scharen zich graag achter dit collectieve doel vanwege de uiting: het feesten. Conclusie: het machtige marketingapparaat met centraal de opvallende oranje kleur heeft als een dolle gewerkt. En door de overschatting van de kwaliteiten van onze verwende voetbalmiljonairs ging men er na de succesvolle EK-start ervan uit dat deze marketingtrein niet te stoppen zou zijn. En nu staat hij stil. Onze Guus trekt met zijn onbekende mannen nu een lange neus, al zal dit door de grootverdieners aan dit evenement niet in dank worden afgenomen. Alle Wuppies, Welpies, vlaggen, leeuwen, oranje klompen en slingers kunnen de kast weer in. Om bij de volgende marketingcampagne weer te voorschijn te komen. Want aan dit pseudo-nationalisme moet zeker verdiend worden. Want daar draait het allemaal om; We leven in een virtuele wereld waar de dingen belangrijk zijn geworden die niets met het echte leven te maken hebben. Zo eindigde destijds ook het Romeinse rijk. Mogelijk iets om nuchter te worden na deze kater.