Een redelijk nieuw fenomeen in de politiek is het inzetten van breekpunten. Het komt erop neer dat bepaalde zaken niet onderhandelbaar zijn als een partij coalities wil vormen. Dit kan zijn omdat men bepaalde zaken absoluut niet wil loslaten of waarvan men juist vindt dat het anders moet. Conservatieve partijen zoals PVV en CDA hebben in de verkiezingsstrijd breekpunten geformuleerd over het behoud van de 65-jarige AOW-leeftijd en het niet veranderen van de hypotheekrenteaftrek, terwijl het wat meer progressievere D66 juist vindt dat de woningmarkt niet kan blijven zoals deze is.
Elke politieke partij weet dat wanneer men wil regeren er water bij de wijn moet. Dat is altijd slikken, want je vertelt je kiezers waarvoor je staat en als het dan zover is dat je mee gaat doen, moet je een concessie doen, omdat anders er geen regeerakkoord kan bestaan. En algemeen genomen accepteert men dit binnen partijen wel, omdat ook je voormalige tegenstanders punten moeten laten schieten om met jouw partij te willen samenwerken. En als de balans een beetje klopt hoor je niemand hierover, hoewel je het toch uit kan leggen als kiezersbedrog. Maar in een land waar nooit een partij alleenheerser is, is dit standaard en het past goed bij onze handelsgeest.
Vreemd genoeg wordt het wel levensgroot uitvergroot en gezien als draaikonterij als een partij zelf bepaalt een standpunt te wijzigen. Dan komen alle politieke leeuwen uit hun holen om een flink pak rammel op die draaikont te geven. Voortschrijdend inzicht en verzetten van bakens worden niet gepruimd. Vreemd, wan de wereld is continu in beweging. Maar eenmaal aan de onderhandeltafel worden alle principes overboord gegooid en zwaaien partijen van links naar rechts om maar mee te kunnen doen en dan blijft het opmerkelijk stil in de politieke arena, behoudens op de uiterste linkse en rechtse flanken die altijd wat te mopperen hebben.
Maar nu denken een aantal partijen, dat men de kiezers niet mag bedriegen en benoemt men breekpunten. Dat klinkt stoer, maar betekent dat je jezelf uitsluit of wel erg onderuit gaat als het breekpunt toch niet echt een breekpunt blijkt te zijn. Een aantal vooraanstaande politici als Zalm en Rouvoet hekelen deze blokkades en in mijn ogen ook terecht. Tijdens de campagnes wordt er sowieso al veel met modder naar elkaar gegooid, waarbij je als kiezer gaat afvragen of het überhaupt wel mogelijk is welke coalitie dan ook te vormen. Hoe betrouwbaar komt het over als na een bloedige verkiezingsstrijd en formatieperiode de dames en heren gebroederlijk naast de koningin op het bordes staan. Iedereen weet als je zo’n verbeten strijd onderling hebt gevoerd dat het onderhuids toch gevoelig blijft. En bij vele kabinetten kan men eigenlijk de oude vetes ook niet goed verbloemen. En dat is toch wel vervelend als je vanuit een duaal principe een ministersploeg zou moeten hebben die boven de partijen staat.
Maar een breekpunt maakt het formeren moeilijk of zorgt er juist voor dat een bepaalde coalitie wordt uitgesloten, zodat jouw stem aan een bepaalde partij, deze partij in de armen drijft van een ongewenste coalitiepartner. Beroemd voorbeeld waarbij partijen dit inwrijven is een leus van de VVD, die ooit riepen over D66: Een stem aan Jan (Terlouw) is een stem aan Joop (Den Uyl).Het kan daarom ook een geheel averechts effect hebben om dit te doen. Net zoals het met modder gooien naar anderen. In mijn ogen moet je proberen politiek te voeren door je eigen standpunten en idealen goed naar voren te brengen en niet in de verleiding zien te komen om te zeggen dat je tegenstander zaken verkeerd ziet. Voordat je het weet verzandt het in een welles-nietes spelletje en weet eigenlijk niemand meer wie er nu eigenlijk gelijk heeft. Mijn advies zou luiden: Ga uit van je eigen kracht en bedenk dat als je wilt regeren je ergens iets toe moet geven. Leg dat je electoraat uit en je kunt met goed fatsoen aan de onderhandelingstafel verschijnen.