Ons toch door de bank genomen vredige dorp wordt de laatste weken opgeschrikt door een golf van overvallen of pogingen daartoe. En dat juist in het jaar dat de overheid heeft besloten om de politie terug te trekken uit ons dorp. Niet dat het enig verschil uitmaakt, want de administratieve verwerking van een overtreding of misdaad is zodanig complex geworden, dat de agent niet meer aan het boeven vangen toe komt. En die complexiteit is er ingebracht om te voorkomen dat als agent-met-de-pet vanuit zijn gevoel een overtreding of misdaad beschrijft, de crimineel bij de rechter vrijuit gaat, omdat de goedbedoelende agent gegarandeerd vormfouten heeft gemaakt. In onze huidige rechtsstaat zou de opleiding van een politieagent daarom juridisch en secretarieel moeten zijn. Hij moet helder en zogenaamd SMART kunnen formuleren en een typevaardigheid hebben van een secretaresse.
Met een aan het verprutste administratieve politiesysteem gekluisterde agent is het dus slechts toeval dat er nog een misdadiger opgepakt wordt. Alleen als de crimineel spijt heeft en tot inkeer komt en zichzelf meldt, of een burger een misdadiger op enig moment op heterdaad betrapt, loop je nog kans dat een crimineel wordt voorgeleid. En dan worden ze misschien veroordeeld tot een gevangenisstraf. In de gevangenis zitten ze bij elkaar om ieders ervaringen te delen om later toe te kunnen passen als ze weer vrij komen. Zelfs strafpleiter Moskowicz zei onlangs op TV dat hij geen enkele heilzame werking zag in gevangenisstraf. De criminelen worden er alleen slechter en geraffineerder.
In Dongen worden dus meer overvallen gepleegd. Bij een overval gaat het erom dat de crimineel een medewerker of klant bedreigt en meestal geld wil. Daarbij is het psychische effect vele malen groter, dan bij een inbraak. Bij een inbraak kun je wel een knauw krijgen omdat het gespuis binnen is geweest en aan je spullen is gekomen, maar de impact is toch wel even iets anders dan wanneer je oog en oog met een overvaller staat. Meestal is zo’n overvaller een miezerig kereltje dat een kansarme slechte jeugd heeft gehad, verknipt is door zijn culturele achtergrond, drugs en drank en -afgezien van het moment van de overval- geen enkele emotie kent, behalve als de overval mislukt, daarbij het slachtoffer met ‘levenslang’ achterlatend. Onze burgemeester, die verantwoordelijk is voor de veiligheid, reageerde primair dat de winkeliers zelf maatregelen moeten treffen om dit te voorkomen. Inmiddels is ze ook wel tot de conclusie gekomen dat ze daarbij geholpen moeten worden. De winkeliers zijn weliswaar verenigd, maar vooral met het doel om gezamenlijk meer omzet te maken en niet om zich te wapenen tegen de criminaliteit. De overvallers hebben het nu vaak gemunt op kleine winkeliers, omdat de echte grote doelen, zoals banken, eigenlijk nauwelijks ‘snel’ geld in huis hebben en de kans op succes voor de overvaller klein is. Dan maar volstaan met een kleinere buit en een eenmanszaakje of supermarkt overvallen, omdat daar toch nogal wat brief- en muntgeld omgaat. Onze nieuwe regering heeft als doel – naar Amerikaans model- dat mensen meer mogelijkheden krijgen zich te verweren tegen dieven en overvallers. Als we toch niets meer hebben aan de officiële instanties, omdat de middelen ontbreken, is dit wellicht nog de enige optie. Ik vrees dat dit gaat leiden tot bewapening van de winkelier, een toestand die toch een flinke stap terug is in de beschaving. Een andere optie is om overal camera’s neer te hangen, maar dan van een kwaliteit dat de overvaller wel herkenbaar in beeld is. Dan zijn er weer mensen die uit privacyoverwegingen hier moeite mee hebben. Het beste is natuurlijk ervoor te zorgen dat er geen buit is. Ophouden met dat contante geld. Alle financiële transacties met een bankpas uitvoeren, geldautomaten verwijderen en systemen bouwen om eenvoudig met die pasjes elkaar te kunnen betalen, waarbij de veiligheid voorop staat. Met het afschaffen van munt- en briefgeld kunnen ze het ook niet namaken en het scheelt enorm in kosten: drukken, beheren, vervoeren, sorteren, controleren etc. Ook hier zullen er bezwaren rijzen, omdat men door het elektronisch betalen een digitaal spoor achterlaat. Wellicht moet daarvoor een soort bankgeheim worden ingevoerd, zoals met medische gegevens, om te voorkomen dat wel erg gemakkelijk iemands handel en wandel kan worden nagetrokken. Dat natrekken zou wel moeten kunnen, maar alleen als een onafhankelijke rechter daar toestemming voor geeft. Daarbij moet het zo zijn opgezet dat de bank deze gegevens niet zelf kan herleiden, maar in beheer legt bij een onafhankelijke, door de overheid gecontroleerde instantie.
Als munten en briefgeld uit het systeem wordt gehaald, zullen de overvallers zich gaan richten op kostbare spullen, zoals juwelen en dure apparaten. Maar ook die zijn te beveiligen, door ze te voorzien van onuitwisbare kenmerken. Overvallen zullen altijd wel blijven bestaan, maar met het uitbannen van geld is het in ieder geval niet meer interessant zomaar een winkelier als slachtoffer te kiezen. En dat zou het veiligheidsgevoel toch flink doen toenemen. Geld maakt niet gelukkig is een gezegde; en dan zeg ik: schaf het dan maar af.