Afgelopen carnaval ging ik met een klein graadje vorst naar een café in Dongen. Het was tegen een uur of negen en de clientèle bestond voor 80% uit jonge mensen; tieners en misschien twintigers. Het viel me op dat bijna elk meisje met ontblote schouders rondliep en zwaar was opgemaakt –een beetje hoerig. Niet dat ik een spannend uitzicht verafschuw, maar ik was toch wel even verward. Natuurlijk: binnen is het warm en hoef je geen dikke kleren aan, maar kom je buiten dan is het toch wel heel erg fris met die blote lichaamsdelen. En velen liepen ook zo over straat; brrr…
Nu ben ik al een paar jaar niet echt met carnaval uit geweest, maar ik weet wel dat pakweg 10 jaar geleden bijna iedereen toch anticipeerde op het winterweer; dus bedekt lichaam met vaak extra lagen kleding. De temperatuur met carnaval was dit jaar gemiddeld genomen niet anders dan andere jaren, dus waarom deze verandering? Kijk je naar de TV, dan zie je dat ook hier veel meer aandacht wordt besteed aan de sexualisering van het uiterlijk. Ook hier veel blote lichaamsdelen, vaak verminkt door groteske tattoeages en piercings waar men later weer spijt van zal krijgen als de zwaartekracht, de leeftijd en de kilo’s gaan tellen. Erg populair zijn programma’s en films waar jonge mensen hun normengebrek tonen en alles doen waartegen beschermend Nederland wil waarschuwen: sex, drugs, roken en geld nutteloos verbrassen en vooral niet aan het milieu denken – in welke zin dan ook. Ook merk ik dat het klassieke rolpatroon weer sterker wordt: jongens doen ruig en zijn een beetje lomp en de meiden volgzaam en berekend. Schijnbaar lijkt de emancipatie terrein te verliezen. Dat zogenaamd gelijk zijn bracht uiteindelijk ook niet al te veel op. Het gevolg was dat vrouwen wel meer kansen kregen, maar tevens gefrustreerd raakten, omdat ze de zorgtaken slecht uit handen durfden geven – bij gebrek aan vertrouwen in hun (te weinig inlevende) mannen – en daarnaast wilden ze carrière maken. Het betekende dus gewoon harder werken met zwaardere verantwoordelijkheden. Zeker als de zorgtaken slecht verdeeld zijn of door de economische situatie niet uitbesteed kunnen worden is er de neiging om terug te vallen in het oude patroon: de man de jager, de vrouw de verleidster. Eenmaal in dat patroon vervalt men weer in een klassieke houding. Het is dat de hypotheek betaald moet worden, want anders bleef de vrouw het liefste thuis om de zorgtaken op te pakken; daarbij dus weer afhankelijk wordend van de man. Veel vrouwen kiezen daarom voor een part-timebaan, wat weer slecht is voor de carrière-kansen. Misschien zie ik het wel iets te zwart, maar ten opzichte van pakweg 20 jaar geleden is er wel een groot verschil. Het individualisme viert hoogtij en men vindt dat de wereld het heeft gedaan. Het feit dat de kansen dalen is een feit, maar zitten schelden op alle zogenaamde bedreigingen zoals islamieten of buitenlanders en afwachten in plaats van aanpakken, maakt de situatie alleen maar erger.
Het ergste vind ik dat de verloedering overal door lijkt te dringen; niet alleen bij de onderste maatschappelijke lagen, maar ook ver daarboven.
Het Angelsaksische model waar bazen alleen maar afgerekend worden op vooraf bepaalde resultaten en dan een vette bonus krijgen, zorgt ervoor dat die bazen – met het doel en dus de bonus in het vooruitschiet – zo gefocust zijn, dat ze niet eens meer in de gaten hebben dat de wereld deze graaicultuur niet snapt. Deze grote jongens voelen zich onschuldig, omdat hun vooraf afgesproken doel is behaald, maar het bedrijf blijkbaar in het geheel niet voldoet aan het beeld van maatschappelijk goed rentmeesterschap. En daarop beoordeelt de maatschappij deze bonussen. Dergelijke autistisch getinte directeuren zijn geheel het zicht op de werkelijkheid verloren, waaruit blijkt dat deze Amerikaanse methode achterhaald is, zeker in slechte tijden. Uiteraard mag een directeur goed geld verdienen, maar de variabele beloning zou niet de helft van de inkomsten mogen bedragen, maar zo’n 10-15%, en dan niet in geld, maar in deelname in de onderneming in de vorm van niet zomaar te verhandelen aandelen. Dan voelen ze het in ieder geval ook in de eigen portemonnee als er wandaden door het bedrijf worden gepleegd. Eenmaal ingezette verloedering is moeilijk terug te draaien, zeker als dit breed plaatsvindt. Ik pleit niet voor een ethisch reveil, zoals van Agt in de jaren 70, maar iets daarvan zou de wereld toch wel beter maken.