“Met weemoed denk ik -als kersverse bejaarde- terug aan ons ooit mooie Dongen. Begin deze eeuw waren er de fantastische Zomerspelen die jaarlijks trots meer dan 1500 kinderen een geweldig zomerweek bezorgde. Maar de armetierige stichting Jeugdraad heeft aangegeven dat volgend jaar het evenement voor de laatste keer zal plaatsvinden, als er tenminste nog middelen te verkrijgen zijn bij de sponsoren. En dat zal moeilijk worden. Het aantal kinderen in het dorp is de laatste jaren drastisch afgenomen en bedrijvigheid is er nauwelijks in het dorp. En sinds dat iedereen tot zijn 68e moet blijven werken en studenten geen verlof meer krijgen voor maatschappelijke evenementen, is het moeilijk om vrijwilligers te krijgen voor een dergelijk evenement. Het was de laatste jaren toch al sappelen. Minder aanmeldingen, moeilijkheden om vrijwilligers te krijgen en door het aangescherpte veiligheids- en privacybeleid is het bijna onmogelijk nog een dergelijke grote activiteit te organiseren.
Dongen is als zelfstandige gemeente begin dit decennium opgeslokt door Tilburg. Dat was ook niet bepaald een verbetering. Er kwamen vanuit Den Haag teveel taken terecht op het bordje van de gemeente Dongen en het meegeleverde geld werd hoe langer hoe minder. Het gevolg was dat het ambtenarencorps met een derde was afgeslankt en eigenlijk alle verplichte diensten moest uitbesteden. Schaalvergroting leek de enige oplossing en daarmee verkocht Dongen zijn ziel, evenals veel andere middelgrote dorpen. Het veel grotere Tilburg kon deze diensten hoegenaamd voordeliger bieden. Het was allemaal begonnen rond 2010 toen de IT-diensten werden overgenomen door Tilburg. Onder het mom van dat met schaalvoordeel voordeel te halen was, werden hoe langer hoe meer diensten uitbesteed aan Tilburg en tegen het einde van de derde ambtsperiode van de laatste burgemeester Dirven – die daarmee ook mee pensioen ging – is Dongen door Tilburg geannexeerd. Inmiddels hebben we nog wel een dorpsraad, maar dat zijn een aantal marionetten van het Tilburgse gezag, die nauwelijks de belangen van ons ooit mooie dorp kunnen behartigen.
Het eens zo rijke verenigingsleven in Dongen is op sterven na dood. Onze deelgemeente heeft het financieel in de jaren 10 niet kunnen regelen dat er een fatsoenlijke oplossing kwam voor huisvesting van de destijds nog talloze verenigingen en instellingen. Een Multifunctionele ruimte, die echt ook voor culturele zaken ingezet kon worden, is er nooit gekomen waardoor vele verenigingen hun toevlucht zochten bij particulieren thuis, bedrijfshallen en soms dure horeca-oplossingen. Dat ging maar even goed. De idiote gebruikersvergunning-regels die de overheid stelden aan de (tijdelijke) accommodaties, konden slechts door forse investeringen worden bereikt, maar de middelen ontbraken simpelweg. Met het door de vingers zien van deze regels lukt het sommige verenigingen nog een eigenlijk illegaal onderkomen te hebben. Door de vergrijzing en de noodgedwongen verhogingen van contributies en bijdragen zijn de meeste verenigingen echter uitgehold en zijn er een flink aantal noodgedwongen gefuseerd of opgeheven.
Ooit waren er plannen voor een nieuw centrumplan met ruimte voor wonen, recreëren en winkelen, maar uit de planfase is het centrumplan nooit gekomen. De winkelleegstand is enorm. Naast wat supermarkten zijn er uitsluitend nog winkels die alleen nog artikelen verkopen die je niet op internet, je mobieltje of het centrum van onze stad kunt kopen.
De Laurentiuskerk, die met pijn en moeite nog was opgeknapt in 2011, wordt afgestoten. Het handjevol parochianen is onmogelijk in staat de exploitatiekosten te dragen. Zij kerken al geruime tijd bij de nonnen aan de Hoge Ham. De gemeente Tilburg zit omhoog met dit gebouw. Ze wil het niet kopen van het bisdom, omdat er voor dergelijke onpraktische gebouwen geen herbestemming is te vinden. Slopen is een optie, maar dat stuit tegen de borst van menig culturele erfgoedhoeder. Bovendien is het gebouw een rijksmonument en hoewel de subsidies voor onderhoud aan dergelijke gebouwen allang door de voortdurende crisis is gestopt, mag je het niet slopen. In het kader van behoud van de kerk voor iets van een maatschappelijk karakter is besloten de steeds verder uitdijende voedselbank hier tijdelijk te laten huisvesten. Inmiddels is al bijna een kwart van onze bevolking afhankelijk van de St. Vincentiusvereniging, die de voedselbank beheert.
Aan de Noorderlaan heeft de gemeente in de jaren 10 een strook gekocht voor woninghuisvesting. Die plannen zijn nooit tot ontwikkeling gekomen, omdat destijds huizen al onbetaalbaar waren. De nekslag was de enorme renteverhoging na het ineenstorten van het monetaire systeem in 2012. De gemeente heeft nu besloten dat er een stacaravanpark voor permanente bewoning mag verschijnen, om aan de grote vraag aan goedkope woonruimte te kunnen voldoen. In Dongen staan enorm veel eensgezinswoningen leeg en Vieya heeft besloten de huizen –als de financiering rond te krijgen is – op te kopen en te splitsen, om zo nog enigszins betaalbare woonruimte te creëren. Liever hadden ze de woningen gesloopt, maar daarvoor is simpelweg geen geld. De tientallen panden die inmiddels op instorten staan door gebrek aan onderhoud, zullen binnenkort worden dichtgetimmerd en met hekken afgesloten. Er zijn al teveel ongelukken gebeurd.
De crisis die in 2008 is gestart is nooit opgehouden en telkens zien we een verdere afbraak van wat eens een trots en mooi forensendorp was. Als we in het begin van de jaren tien meer vertrouwen in elkaar hadden gehad en een wil om samen te werken en er toen niet massaal gekozen werd om persoonlijk gewin voorop te stellen, was het wellicht niet zo ver gekomen. Ik ben nu onlangs gepensioneerd en op zoek naar een baan, zolang het lichamelijk en geestelijk nog kan. Want ondanks 49 jaar aaneengesloten gewerkt te hebben zal ik niet echt rond kunnen komen van het ooit zo voorgeschotelde vorstelijke pensioen van mijn voormalige werkgever.”
Ping zegt mijn iPAD, die op het nachtkastje ligt op te laden en ik schrik wakker. Het is half acht. Een beetje verdwaasd kijk ik rond en herinner ineens mijn nachtmerrie weer. Zou het echt zo gaan lopen in Dongen? Ik hoop het niet….
Dongen, 6 december 2011