Wie ooit wel eens in Griekenland is geweest ver voor het Eurotijdperk, en zijn ogen heeft open gehouden, zal nooit begrepen hebben dat Griekenland ooit heeft mogen toetreden tot de Eurozone. Griekenland was één van die Middellandse zee-landen, waar de inflatie zo groot was dat de koers van de drachme versus de gulden ervoor zorgde dat je elk jaar veel meer drachmen kreeg dan het jaar ervoor. En daarmee bleef Griekenland voor ons als toerist relatief goedkoop, zeker als je de uitgaven ter plekke beperkte tot lokale producten, zoals vers eten en drinken.
Verder waren de Grieken er prat op dat ze zo weinig belasting betaalden. Niet omdat er geen belastingregels waren, maar elke Griek was wel gek als hij zich aan die regels hield. Bijna elk eilandje lag ver weg van Athene en daardoor waren de controles ook zeldzaam en weinig doeltreffend. En wellicht zal er ook wel het een en ander onder tafel geregeld zijn, als er dan toch een belastingschuld aan het licht kwam.
Grieken zijn in het algemeen een slim volk, maar ook nogal egocentrisch. Wat dichtbij is, zoals familie, wordt gekoesterd, maar de overheid die ver weg in Athene zit, wordt niets gegund. Ook wel enigszins begrijpelijk, want voor de afgelegen eilanden werd ook vanuit het verre Athene niet veel gedaan. Door hun liberale instelling en egocentrische opstelling zul je ook niet echt grote bedrijven tegenkomen in Griekenland. De meeste bedrijfjes zijn eenmansbedrijfjes, waarbij de baas in de taverne de zaken regelt onder het genot van een ouzo, terwijl zijn enige jonge knecht de opdrachten uitvoert die in de taverne zijn besproken. Als die jonge knecht genoeg gesjouwd heeft, splitst hij zich af na zijn 35e en doet hij precies hetzelfde als zijn voormalige baas. Bijna een paradijselijke situatie, bedenkend dat Griekenland 3000 uren zon heeft per jaar en het leven eigenlijk spotgoedkoop is.
Van onroerend zaakbelasting was je gevrijwaard, zolang het huis nog in aanbouw was. Dus een halve trap langs een zijgevel en een paar uitstekende betonijzers op het dak en je hoefde niets te betalen. Overigens ook niet als er op je grond een kerkje of kapelletje stond. Gewijde grond was belastingvrij. Het kerkje diende als opslagplaats van het gereedschap om het land te bewerken. Ook verbaasde ik me in Iraklion over de doe-het-zelf-garages, deur aan deur in een buitenwijk , waarbij de grond zo doordrenkt was met olie, dat deze volledig zwart was. En dat in een tijd dat elk Nederlands pompstation, vanwege dezelfde Europese regelgeving waar Griekenland zich aan moest houden, op kosten werden gejaagd, omdat de grond rondom het bedrijf schoon moest zijn. Anders volgde er sancties uit Brussel. Brussel ligt nog veel verder weg dan Athene vanuit Iraklion.
Rijk hoefde je in Griekenland niet te zijn om een nagenoeg zorgeloos leven te lijden. Sparen deed men dus ook niet. Door de hoge inflatie voor de Europeriode had dit tenslotte ook geen enkele zin. En ook tot een paar decennia geleden, was je zo rond je 50e uitgewerkt en ging je met pensioen. Leven als God in Griekenland.
Grieken zijn naast slim ook charmeurs en beloven van alles. Door deze eigenschap zijn ze destijds waarschijnlijk door de mazen van de Euroregels gekropen en deden dus mee aan de Euro. Met de invoering van de Euro werd de markt een stuk transparanter en het gerommel van de Grieken zou al veel eerder aan het licht zijn gekomen als ze geen dubbele boekhouding erop na hielden. In hun grootheidswaanzin organiseerde ze ook nog de Olympische spelen in 2004. Ook daar heb ik me enorm over verbaasd. Wij waren op vakantie in Pilion nabij Volos tijdens de Olympische spelen. Volos is een stad zo groot als Breda en daar werd o.a. een deel van het voetbaltoernooi afgewerkt. Dat gebeurde in een gloednieuw stadion, waarbij dat van NAC drie keer in kon. En dat terwijl de stad niet eens een voetbalclub had in de hoogste divisie van Griekenland. Er is één wedstrijd in het mannentoernooi gespeeld en verder uitsluitend vrouwenvoetbal. Voor nog geen 25 euro kon je als toerist zo’n vrouwenwedstrijd volgen. Het aantal bezoekers bleef beperkt tot enkele duizenden. Ik ben benieuwd hoe nu dit stadion nog wordt gebruikt. Die spelen zijn in ieder geval een buitenproportionele investering geweest en ik denk dat deze Olympische grap nog steeds zwaar drukt op de Griekse schouders.
Als je destijds de krant las wist je dat de Griekse begrotingsmentaliteit een zwak punt was. Nooit waren de begrotingstekorten voor het Eurotijdperk binnen de marges van de toelating tot de Eurozone, behalve –typisch- op het moment suprème. Door de gretigheid voor de Europese zaak werden de opgepoetste cijfers van de Grieken geloofd en sloten zich bij het Europact aan.
En nu staat het land aan de rand van de afgrond. Men kan zich niet meer verschuilen en het rommelen en ritselen is voorbij. Alhoewel onze Jan Kees de Jager tot enkele weken geleden vol bleef houden dat de Grieken binnen de eurozone zouden blijven en onze garanties niet zouden aanspreken, ziet het er nu toch naar uit dat Griekenland de Eurozone zal moeten verlaten en kunnen we fluiten naar onze centen. Door populisten in Griekenland, die de overhand dreigen te krijgen in de politieke arena, krijgt de Euro de schuld van alles. De discipline die men op moet brengen om binnen het strenge regime van de Eurozone te blijven is door de Grieken niet op te brengen en was eigenlijk ook nooit bereikbaar geweest. Het zit niet in de genen. Ze hebben te lang zorgeloos geleefd en zijn niet gewend belasting te betalen. Met het vertrek uit de Euro wordt het land direct terug geworpen tot het allerarmste land van Europa. Salarissen zullen worden gehalveerd en buitenlandse producten en energie onbetaalbaar. Kunnen we wel weer lekker goedkoop op vakantie daar, zolang we tenminste zelf ons hoofd nog boven water kunnen houden. Yamas!