Ergens begin jaren negentig raakte het internet populair. Het internet was toegankelijk met behulp van een PC. Voor velen was deze PC ook de eerste die ze gekocht hebben. Gestimuleerd door de overheid werden er fiscaal gunstige PC-privéprojecten gestart door bedrijven en zo raakte het grootste deel van de werkende mens in de ban van de digitale wereld. De eerste PC’s waren nog niet verbonden met internet. Het telefoonnetwerk was de drager van de verbinding en was destijds nog helemaal niet ingericht om relatief snel berichten uit te wisselen. Het was bovendien duur, want je moest per tijdseenheid afrekenen. En het aansluiten van een PC op het telefoonnetwerk was aanvankelijk ook nogal wat geknutsel. Op enig moment eind jaren 90 kwam ISDN ter beschikking. ISDN werd vooral opgepikt door bedrijven en early adopters, zoals ik. Hiermee kon je 5x zo snel verbinding maken dan met de traditionele analoge telefoonlijn. Maar ISDN was ook een tussenoplossing. ADSL en de kabel gingen concurreren op de internetverbinding en een derde optie: glasvezel komt hier nog bij. Het is een strijd om de bandbreedte. Lange tijd was koper de beperking, dus waren er maximale bandbreedtecapaciteiten beschikbaar.
Door slimme compressietechnieken bleek men deze maximale grenzen toch te kunnen oprekken. Met glasvezel zijn die beperkingen nog kleiner, maar de kabelaars en internetproviders zijn niet gek. Niemand biedt jou nu eindeloze snelheid aan. Dat brengt nu nog veel te veel onrust met zich mee, want mensen zouden massaal gaan overstappen als het ook nog eens goedkoper blijkt te zijn. Je ziet dat internet en telefonie nu heel dicht bij elkaar komen. Er worden nu meer berichten verstuurd via de mobiele telefoon dan dat er wordt gebeld. Het machtsmiddel van de telefoonproviders was de beperking van het datagebruik. Waar ze aanvankelijk per abuis geen limieten hadden afgesproken probeert men jou nu te verleiden naar gelimiteerd gebruik. Dan kan men verdienen bij overschrijding van de limiet en het volume van het netwerk beteugelen. Eens komt de tijd dat dat volume ook technisch geen beperkingen meer kent en dan zijn we bij de optimale situatie: Geen datalimieten, supersnel en alom aanwezig internet. Als we dit punt bereiken is het communicatieverkeer een echte commodity geworden en zijn de grenzen weg tussen telefoon en PC. PC? Ja, die lompe kast die de afgelopen twintig jaar aanvankelijk bivakkeerde in een te koude eenzame zolderkamer om te internetten en te gamen. De PC heeft zijn langste tijd gehad. Voor het eerst zijn er in het afgelopen jaar minder PC’s verkocht dan het jaar ervoor. De toekomst zal –buiten professioneel gebruik- veel meer gezocht moeten worden in smartphones, tablets en andere smart-toepassingen zoals smartwatches en Google-glasses. Dus de gebruiker zal zich niet gaan afzonderen om contact te leggen en digitaal dingen te doen, maar altijd en overal waar hij is de digitale snelweg op willen. De TV integreert in dit landschap en alle films en muziek zullen on-demand worden opgevraagd en hoeven niet zo nodig meer fysiek in huis te zijn of op je netwerk opgeslagen.
Wat fantastisch allemaal. De situatie is echter nog niet zover. Voorlopig zit ik nog te klooien met mijn WiFi. Om de maand moet ik alles opnieuw gaan indelen. Hoe langer hoe meer apparaten maken gebruik van WiFi in ons huis, maar ook daarbuiten. Ik heb al een repeater ingezet om het signaal op peil te houden, maar ook de buren maken gebruik van WiFi en het is nu vechten op de 2,4 Ghz band om nog een onbezet plekje te veroveren. Gaat het fout, dan valt het draadloos internet uit. Overstappen naar een andere band de 5 Ghz-band, biedt veel meer kanalen, maar daarvan is het bereik weer minder. Al met al betekent dit veel gepuzzel in huize Krijnen.
Daarbuiten is het al niet veel beter. Ik heb een complottheorie ontwikkeld, waarbij ik denk dat we door de providers worden beduveld. De WiFi problemen zoals ik ze thuis heb, zijn er overal en worden alleen maar groter. Er worden vaak WiFi hotspots aangeboden, maar in de praktijk kun je er nauwelijks mee werken. Veel van deze hotspots staan “zwaar” gebruik niet toe of frustreren het gebruik door bepaalde content of diensten niet toe te laten. Formeel is dit laatste verboden, maar het gebeurt massaal. Ergens ook wel begrijpelijk, omdat zware toepassingen de capaciteit wegsnoepen van andere gebruikers. Zo heeft de NS met T-Mobile afgesproken dat de “gratis” WiFi in de trein geen streaming beeld en geluid meer doorgeeft. Zo proberen ze de beperkte capaciteit eerlijk te verdelen, zeggen ze. Ze hebben zelfs een ontheffing gekregen om dit te mogen doen van het agentschap Telecom. Een capaciteitsprobleem is echter wel aan te pakken, maar dat kost geld. Maar er zit meer achter. Vorig jaar zijn voor heel veel geld de frequenties voor 4G verkocht aan de telefoonproviders (waaronder T-Mobile). Daarmee heeft de schatkist zich weer verrijkt ten koste van de vernieuwing. Kosten voor communicatie blijven daardoor hoog, waardoor de adoptie door de consument wordt uitgesteld, zeker in tijden van crisis.
Het verdienmodel voor 4G is er voornamelijk op gebaseerd dat bestaande klanten niet gaan weglopen. Als alom WiFi –zonder limieten- wordt aangeboden zullen veel consumenten overwegen om hun tablets en smartphones niet op het dure 4G-systeem aan te sluiten. Als dat het gevolg is hebben de telefoonproviders een kat in de zak gekocht. Dus willen ze het WiFi gebruik ontmoedigen of frustreren door sabotageacties zoals bij de NS. Met 4G wordt veel beloofd, maar ga je het gebruiken zoals WiFi, dan heb je niet veel aan een bundel met een datalimiet van 1Gb of zo. Halverwege een film ben je door je bundel, dus ben je genoodzaakt je limiet te verhogen tot wellicht het tienvoudige. En daar verdient de telefoonprovider dus aan.
Voorbeeld van klantmisbruik is ook het niet verlengen of openbreken van contracten. Ik ben daar zelf blijkbaar ook te laks in. Vier jaar geleden kocht ik een iPAD met 3G en sloot een abonnement af bij Vodafone voor 500 Mb per maand en 3,6b Mb downloadsnelheid voor €12,50 per maand. Na een jaar was de 12 maandskorting eraf en werd het € 20,00. Onlangs kocht ik een nieuwe iPAD en ik wilde de sim omzetten. De nieuwe sim moest een nano-sim zijn, dus mijn oude micro-sim moest dus worden geknipt naar de nieuwe maatvoering. Ik naar de telefoonwinkel. Het contract kwam ook ter sprake en ik bleek nu voor hetzelfde geld (€20,00) een 6x zo hoge limiet te kunnen krijgen en vier keer zo’n grote downloadsnelheid bij dezelfde provider. Maar omdat ik mijn contract niet had aangepast tussentijds, heb ik dus relatief veel te veel betaald de afgelopen tijd. En daar wordt dus ook goed aan verdiend. In de gaten houden dus wanneer je contract verloopt. Waarmee ook tevens is bewezen dat men eigenlijk alleen maar bezig is nieuwe klanten te werven en de bestaande klanten dom houden. Niemand heeft me een nieuw aanbod gedaan toen het contract was uitgediend; het is stilzwijgend verlengd.
En zo zullen we op weg naar de oneindige datalimiet en bandbreedte nog ettelijke malen een oor aan genaaid worden door de telefoonproviders. En willens en wetens zullen we dit moeten slikken.