In De Vaart staat nog de H. Hubertuskerk.
Herenhuis; 1 kamer 750m2 woonoppervlak op 2700 m2 grond, aldus Funda.
Voor net geen kwart miljoen euro ben je de eigenaar. Mooie woordspeling: Herenhuis. De enige Heer die er nu woont is de God van de katholieken. Door mismanagement en volstrekt mislukte acquisitie is de ooit zo florerende katholieke geloofsgemeenschap zelfs in De Vaart gemarginaliseerd en is het monumentale kerkgebouw nu financieel een loden last om de nek van het bisdom. Aanbieden als herenhuis, want o wee, de kerk zou eens een ketterse herbestemming krijgen.
Ondanks de alom woekerende secularisatie in het dorp, willen de dorpsbewoners en een aantal betrokken Dongenaren toch eigenlijk dat de kerk –een rijksmonument- zijn bestemming als ontmoetingsplaats blijft behouden. Combineer een uitvaarscentrum met een hoekje voor de tanende geloofsgemeenschap en stop er het integrale kindcentrum in. Met het laatste vang je gelijk twee vliegen in één klap: Voor zowel de huidige St. Agnesschool als onderwijsinstelling als het kerkgebouw komt er dan een oplossing.
Nee, zegt het gemeentebestuur en de eigenaar van de school: Stichting Initia. Zo’n donkere kerk past niet in de onderwijsbelevingswereld van kinderen en is qua onderhoud en energiekosten veel te duur. Onderzoek om deze meningen te weerleggen kosten teveel tijd en zijn bij voorbaat al niet erg kansrijk. Het gemeentebestuur heeft deze week bekrachtigd dat er nieuwbouw komt.
Mokkend verwijt de inmiddels opgerichte werkgroep de gemeente gebrek aan visie, creativiteit en durf over dit besluit, maar eerlijk is eerlijk: de gemeente is geen partij en heeft het volste recht zonder hoor of wederhoor te handelen als men in overleg met eigenaar Stichting Initia met de herbestemming van de kerk geen rekening wil houden ten aanzien van het realiseren van een integraal kindcentrum. Dat nu de situatie met de vrijkomende kerk zich voordoet is een toevalligheid die dus blijkbaar niet past in de plannen van Initia en de gemeente.
Het zal sowieso lastig worden om een andere dan particuliere woonbestemming te vinden, gezien de opstelling van het bisdom. Een herbestemming dat de kerk als ontmoetingsplaats nog zal dienen is een wens, die alleen op nostalgische gronden is gestoeld. Momenteel is de kerk nauwelijks nog een ontmoetingsplaats te noemen met één zaterdagdienst per week en ik heb niet de indruk dat De Vaart daar nu echt onder lijdt. Een dergelijke herbestemming als ontmoetingsplaats is mogelijk in een stad nog wel haalbaar, maar in zo’n klein dorp? De plaatselijke horeca kan deze rol nu prima invullen. En dat men een begrafenis nu buiten het dorp moet organiseren is ook een schijnargument. Meer dan de helft van alle overleden wordt gecremeerd, waardoor men op de mobiliteit van de aanwezige nabestaanden sowieso een beroep doet bij het afscheid.
Een commerciële bestemming is ook niet erg kansrijk. Niemand weet De Vaart te vinden en ik vrees dat het bisdom bij een commerciële bestemming de prijs wel naar boven zal bijstellen. Het bisdom zit niet te wachten op een tapijt- gokhal of supermarkt in de voormalige kerk. Kortom, als er iemand visie en creativiteit aan de dag wil leggen, zal dat een bouwbedrijf of projectontwikkelaar zijn die hier appartementen in realiseert met respect voor het monumentale gebouw. Gezien de in mijn ogen lage aanschafprijs moeten hier toch wel mogelijkheden liggen.
Het pand zal zeker niet zomaar gesloopt worden, zoals destijds met de St.Josephkerk is gebeurd. Dat was toen een gemeentelijk monument geworden om juist te voorkomen dat het gesloopt zou worden. En toen het de gemeente beter uitkwam dat de kerk niet meer bleef staan, werd deze zo van deze monumentenlijst gehaald. Ook rijksmonumenten staan onder druk en zeker kerken. Veel kerken zijn rijksmonumenten en de financiering van onderhoud door de overheid is sterk afgenomen, waarbij eventuele restauratie alleen nog mogelijk is met een gunstige financieringsregeling. De verplichtingen waar eigenaren mee te maken hebben, om toch het monument in goede staat te houden, worden financieel hoe langer hoe zwaarder. Moet je nog wel blij zijn als je een rijksmonument bezit? Het zou me niet verbazen als het rijk onder druk van vooral financiën en mokkende eigenaren een forse inkrimping van haar monumentenbeleid gaat doorvoeren. Dat zou een ware klap teweeg brengen voor het Nederlandse erfgoed. En dan is het maar de vraag of de H Hubertuskerk uit 1865, één van de oudste monumenten uit Dongen, getekend door de heer P. Soffers, nog op deze lijst voor zal komen. Indien dit niet het geval zal zijn, kan de kerk dan nog worden gered?
We zagen in Irak deze week dat duizenden jaren oud cultureel erfgoed door de Islamitische Staat werd vernield. Volslagen waanzinnig. Misschien niet helemaal vergelijkbaar, maar disrespect voor het cultureel erfgoed vanwege economische motieven zal in Nederland leiden tot een stevige afkalving hiervan. We ruimen nogal graag op.
De H. Hubertus is de patroonheilige van de jacht. Hij is bekeerd nadat hij in het bos bij een jachtpartij een hert tegenkwam met een verlicht kruis in het gewei. Daarbij werd Hubertus toegesproken “Hubertus, waarom verdoe je je tijd met dit soort bezigheden? Van nu af zal je niet meer dieren vangen, maar mensen.” Mensen vangen om de H. Hubertuskerk een toekomst te bieden zal een hele toer worden. Want men moppert wel, maar wie trekt de portemonnee om de kerk zeker te stellen? Lastig in deze hondsdolle maatschappij waarbij alles om geld draait. En met de opbrengst van verkochte hubkes op 3 november koop je geen kerk.