Vroeger had je op de radio de waterstanden. Voordat de zender om 7 uur ’s ochtends startte werden deze voorgelezen. Het voorlezen leek een soort toto-uitslag: ” Constance: 378 -2, Rheinfelden: 257 +3″ etc. Daarna volgde het Wilhelmus, als nationalistisch eerbetoon aan ons land. Voor een leek , ongeveer 99,99% van de luisteraars bleven deze waterstanden geheimtaal en men kon er niets mee. Kon je nu wel varen of moest je je hoofd intrekken bij het benaderen van een brug? Deze gegevens –informatie kun je dit nauwelijks noemen- kostten kostbare zendtijd. De waterstanden werden op het laatst alleen nog voorgelezen voordat de zender in de lucht kwam , maar maakte soms ook nog wel deel uit van de standaardberichtgeving.
Anno 2015 kun je de waterstanden opzoeken op internet of zijn ze een geïntegreerde informatiebron van je GPS en 4G verbonden navigatiesysteem in de boot. Weg dus met de waterstanden op de radio.
Een tweede gegevensbron, die nog veel meer zendtijd slurpt is de verkeersinformatie. Verkeersinformatie is bedoeld voor mensen die onderweg zijn of willen vertrekken. Handig als je vooraf weet dat je in een file belandt en alternatieven kan afwegen. Nederland is een druk land en kent vele wegen en helaas vele files. Verkeersinformatie is alleen interessant voor de mensen die juist op de wegen zitten waar een file is, of van plan zijn daar te gaan rijden. In de praktijk blijkt dat het aantal files veel groter is dan in de beperkte- maar toch aanzienlijke- zendtijd wordt besteed. Dus sta je bij de A12 ergens bij Gouda vast, heb je een goede kans dat de file niet eens wordt opgenoemd, want op de A12 staat bij Gouda om 8 uur ’s ochtends altijd een file. Kortom het is een onderdeel van de route geworden, zoals verkeersborden en rotondes. In mijn ogen schiet het dan zijn doel voorbij.
Stel je luistert thuis naar Radio 2 of 3. Bijna 6 minuten in een uur wordt ingeruimd voor de verkeersinformatie, maar je bent niet van plan het huis te verlaten. Waarom wil je dan weten waar de files staan? Ik niet.
Zit je in de auto dan heeft elke autoradio al sinds jaar en dag een modus waarbij de verkeersinformatie van Radio 1 de uitzending waarna je luistert onderbreekt, als er iets over het verkeer te melden is. Wil je dan toch horen waar de files ergens staan uit je radio, stel dit dan in.
Bovendien zijn de meeste auto’s, die dagelijks over Nederlandse snelwegen razen, vaak voorzien van navigatie met file-indicatie, waardoor de informatie die op het navigatiesysteem wordt getoond alleen gaat over de reis die jij aan het maken bent. Een stuk praktischer.
Gevolg is dat ik zes minuten per uur langer kan genieten van de uitzendingen van Radio 2,3 of what ever. Vaak is het ook nog zo dat de informatie op zowel Radio 1 als op een andere zender op hetzelfde moment door andere mensen van de ANWB wordt opgelezen. Dit is verwarrend en zeker irritant.
In mijn ogen zou de verkeersinformatie via de radio, zijn langste tijd gehad moeten hebben, net zoals de waterstanden destijds. Intelligente apparaten zoals smartphones en navigatiesystemen voorzien hierin ook en zijn, doordat ze plaatsgebonden gegevens verstrekken, veel meer to-the-point qua informatie.
Kun je je ook nog afvragen wat er nog meer aan inmiddels nutteloze gegevens via de radio wordt rondgebazuind. Neem de tijdwaarneming. Voor het digitale tijdperk kon je de radio gebruiken om je klok exact bij te zetten. Als je nu een digitale ontvanger of DAB-radio hebt, is het tijdsein op het uur niet het moment dat werkelijk het uur verspringt. Door digitale verwerking is dit altijd een fractie later, afhankelijk van de ontvanger. Bij radio 3FM zijn ze al opgehouden met dit tijdsein op het uur, waardoor men zich de vrijheid neemt om de nieuwsuitzendingen soms wel 2-3 minuten later te starten.
Ook voor de weersverwachting verwacht ik moeilijke tijden. Als we over 10 jaar allemaal zijn voorzien van een smartwatch, dan kunnen we de weersituatie elk moment zien of oproepen, door gewoon naar je pols te kijken.
Zonder al deze, inmiddels onnodige ballast, blijft het luisteren naar de radio een serieus alternatief voor het opkomende vraag gestuurde, on demand luisteren.
In de auto zal de radio het overwinnen van on-demand. Maar de nieuwste ontwikkelingen, waarbij men iedereen wil verleiden om over te gaan van analoge frequenties naar DAB+ belooft niet veel goeds. Omdat de frequentiebanden vol lopen loopt men al vanaf de jaren 80 te leuren met digitale radio, DAB. Maar dit wordt niet enthousiast ontvangen in Nederland, ondanks de reclamecampagnes. Een auto gaat toch zo’n 15 jaar mee en zolang de fabrikanten nog analoge radio’s standaard inbouwen zal het ook nog 15 jaar minimaal duren voordat we afscheid kunnen nemen van de analoge frequenties. Momenteel moet je extra betalen om een DAB-Radio in te laten bouwen bij aanschaf. De meeste auto’s hebben tegenwoordig geïntegreerde radio’s, waarbij het zelfs onmogelijk wordt om deze om te bouwen. En als dat wel zou kunnen dan krijg je hetzelfde als wat je had, alleen ben je dan pakweg 500 euro lichter. Zeker met internet als concurrent gaat dit het niet worden.
Tijd voor een herbezinning op het radiolandschap, zowel qua vorm als inhoud. De tijd zal het leren hoe dit uitpakt.