Wat weet je van een Oekraïens gezin op het platteland? Waar houdt de gewone Wit-Rus zich mee bezig? Wat zijn de hobby’s van Amerikanen in Pennsylvania? Geen idee. Waar ze niet mee bezig zijn is dat ze oorlogen aan het voorbereiden zijn, handelsakkoorden aan het terroriseren zijn of andere volkeren of landen beledigen. Nee, net als wij zijn ze bezig te overleven. Liefdevol zorgen voor hun kroost en huisdieren, en eraan werken dat de kinderen goed terecht komen.
Eigenlijk kan het ze niets schelen wat hun land voor houding aanneemt tegen welk ander land dan ook.
Wij hier vanuit Nederland zijn niet anders. Wat er buiten onze directe kring gebeurt vinden we 100 keer minder belangrijk dan de dingen dicht bij huis. Nergens komt zo goed tot uitdrukking dat overal mensen op de wereld met dezelfde dingen bezig zijn als met postcrossing. Postcrossing is een door een internetpartij geregisseerde wijze om kaarten te ontvangen en te sturen naar wildvreemden. Je meldt je aan bij de internetpartij en vult daar een profiel in. Je geeft in hoofdlijnen aan wat je bezighoudt, wat je mooi of leuk vindt en klaar is Kees. De internetpartij stuurt jou een aantal adressen toe waar je een kaart naar toe stuurt. Je kijkt naar het profiel van de personen op de adressen, je kiest een toepasselijke kaart, vermeldt het postcrossnummer hierop, plakt een postzegel en brengt het naar de oranje brievenbus. Andere mensen in de wereld krijgen jouw adres aangeboden en de machine gaat werken.
Je ontvangt dan kaarten van all-over-the-world en typisch is dus dat al deze mensen zich dus met dezelfde zaken bezighouden als wij. Er wordt verteld over de hond, kind en kat en over zorgen rondom ouders en familie. Maar ook wat de smaak is van de afzender blijkt uit de kaarten. Uiteraard zie je wel culturele verschillen, maar als je er doorheen leest blijken we allemaal met dezelfde zaken bezig te zijn; of je nu in Peru, Australië of Zuid-Oost Azië woont.
Wat ook opvalt is dat er nergens agressie blijkt uit de kaarten ten opzichte van jou of Nederland. En dat terwijl toch veel kaarten komen uit landen waarmee we inmiddels een ijskoude verhouding hebben. De Rus die jij in een warme oorlog moet doodschieten van je commandant zou je beste kameraad kunnen zijn als je niet in oorlogsomstandigheden tegenover elkaar zou zijn gebracht. Politiek maakt de werkelijkheid zo abstract dat menselijkheid wordt uitgebannen. Oorlogen worden geregisseerd door systeemdenkers, of het nu om economie of religie gaat. Het individu doet niet ter zake; de soldaat is een instrument om politieke ideeën af te dwingen. En dat terwijl het individu wellicht totaal niet zit te wachten op een groot politiek ideaal. Die wil gewoon een leuk leven met vrouw, kinderen en huisdieren. De systeemdenkers laten de mensen geloven dat expansie van macht noodzakelijk is om dat leuke leven te kunnen leiden. In onze naïviteit worden we meegelokt in dit idee. Om dit systeemdenken de kop in te drukken, zou je de afhankelijkheid met verre landen moeten terugdringen. Als mensen kunnen leven in een land wat zelf kan zorgen dat zijn bevolking in zijn eigen behoeften kan voorzien, is er op zich geen reden om oorlog te voeren. Maar als landen zich afhankelijk maken van grondstoffen, voedsel en energie van derden, dan kan de leverancier hiermee chanteren en zullen er conflicten ontstaan.
Eén van de belangrijkste grondgedachten van duurzaam leven is om je levensbehoeften niet van ver te halen. Afgezien dat er een zware ecologische footprint wordt geplaatst als je iets van ver haalt, betekent dit ook dat er veel partijen bij zijn betrokken, die letterlijk een graantje mee willen pikken. Daarmee wordt het systeem gefrustreerd met mogelijke sancties, te hoge prijzen en andere chanteertechnieken die kunnen leiden tot oorlog. Een nieuwe wereld waar peer-to-peer, het direct afnemen van spullen door de consument van de producent de nieuwe norm zal gaan worden. Er ontstaat een wereld waarin de lijnen kort zijn en door technische vooruitgang, zoals 3d-printen en robots, er geen beroep meer hoeft te worden gedaan op lage lonenlanden voor de maakindustrie. Voordeel is dat het systeem hierdoor uiteenvalt en we louter zakendoen met onze buren. We moeten er wel voor zorgen dat de mensen wonen in gebieden waar dit ook werkelijk mogelijk is. In een gortdroge hete woestijn zonder water zouden mensen zich niet moeten vestigen. Als mensen in lage lonenlanden ook zo gaan werken wordt automatisch de rijkdom verdeeld. De informatietechnologie moet ervoor zorgen dat ideeën vrijelijk beschikbaar zijn zodat we in één grote open-source-omgeving werken. Hiermee schets ik een toekomstwereld zonder oorlog, waar we helaas nog ver van weg zijn, maar al wel gestart is zich te ontwikkelen.
Echter zolang we nog afhankelijk blijven van schaarse middelen die we van ver moeten halen, zullen de systeemdenkers ons -individuen- voor het karretje blijven spannen om schijnbaar de welvaart te handhaven of uit te breiden en daarmee het verschil tussen arm en rijk te vergroten. Je ziet nu al dat landen als de Verenigde Staten minder afhankelijk zijn van andere landen om hun economie op gang te houden en daarmee hun traditionele waakhondrol in de wereld laten vieren. De bereidheid om Europa te helpen tegen bijvoorbeeld Russische dreiging brengt de Amerikanen niets, behalve een grotere staatsschuld en bodybags. Daar zitten ze niet op te wachten en het levert ook economisch niets meer op. We moeten ons dus minder afhankelijk maken van anderen en dat begint bij uzelf.
Politiek zou zichzelf overbodig kunnen maken als de aaneenschakeling van micro-economieën eenmaal gaat draaien. Welkom in de wereld van de blockchain.