We leven in een land van compromissen. Elke handelsovereenkomst of uitwisseling van ideeën eindigt in Nederland tot een compromis. En dat doen we al eeuwen zo. De een doet wat water bij de wijn, de ander ook en zo ontstaat er een overeenkomst. Doordat iedereen wat heeft toegegeven, lijkt het alsof je nooit precies krijgt wat je vraagt.
Dat klopt, maar menig onderhandelaar heeft voor zichzelf al lang vooraf bepaald hoeveel wisselgeld hij wil inbrengen bij de onderhandelingen. Blijft het e.e.a. binnen de marges, dan is alles ok en is men tevreden. In de politiek is het al niet veel anders. Het huidige kabinet kwam destijds snel tot stand, omdat men de pot verdeeld had. PvdA – dit zijn jullie onderwerpen: daar gaan wij als VVD niet moeilijk over doen en VVD, dit zijn de onderwerpen voor jullie en daar zal de PvdA dan ook niet moeilijk over doen. Binnen enkele weken was de formatie een feit, daarmee wel beseffend dat over de weggegeven onderwerpen in de achterban bij de beide partijen dus hevig tot verzet zou leiden, maar waar men dus niets mee kon. Zo vinden de liberalen de huidige regering te rood en de sociaaldemocraten het huidige beleid te liberaal. Maar omdat de VVD een veel geslotener front is als de discussiepartij PvdA, vielen de compromissen vooral bij de achterban van de PvdA slechter.
Technisch gezien was deze keuze wel een goede optie, al leidt het waarschijnlijk tot een electorale zelfmoord. Partijaanhangers voelen zich miskocht in deze situatie. Toch zal dit kabinet na vele malen weer eens de rit gaan uitzingen, zoals het ernaar uitziet. Wat had men dan wel moeten doen? In Nederland is geen partij groot genoeg om alleen te regeren. Als een regering uitsluitend de plannen van één partij in haar regeerakkoord heeft staan, spreken we van een dictatuur. En geef je een potentiele regeringskandidaat dus niet een aantal dossiers waarmee ze kunnen scoren, dan haken ze al af, voordat ze begonnen zijn. Je doet het dus eigenlijk nooit goed. Vooral de stemmers hebben het idee dat wanneer jouw partij meedoet aan de verkiezingen en aan de regering dat het verkiezingsprogramma integraal het nieuwe regeerakkoord wordt. Bij de situatie die we hadden waarbij de PvdA en de VVD tot elkaar veroordeeld werden kon dit gewoon niet waar zijn. De ideeën liggen simpelweg te ver uit elkaar. Door van elkaars dossiers af te blijven ontstaat er dus een pragmatische situatie, waarmee je wel verder kan als regering. En omdat de problemen momenteel groot zijn, is dit waarschijnlijk voor het land en de orde het beste. Want al met al zijn we toch uit het economisch slop aan het komen en gloort er weer wat hoop. Natuurlijk geldt dit nog maar voor een deel van de bevolking, maar een begin is gemaakt. Toch zal vooral de PvdA de trukendoos open moeten trekken om te zorgen dat ze hun vorige electoraat niet gaan verliezen aan GroenLinks of misschien wel de SP of PVV. Veel van de kiezers herkennen in het huidige beleid de PvdA niet terug en zijn teleurgesteld. De vraag is echter wat er zou zijn gebeurd als de PvdA geen regeringsverantwoordelijkheid had gedragen? Dan was de huidige situatie zeker niet beter geweest en zou minister Dijsselbloem op Prinsjesdag 2016 geen begroting met groeimogelijkheden voor minima hebben kunnen presenteren.
De kans was dan groot geweest dat de economie wel gegroeid zou zijn, maar de opbrengsten geheel bij de grootverdieners terecht zouden zijn gekomen. Het grootste probleem in onze maatschappij momenteel is dat de tweedeling tussen arm en rijk alsmaar groter wordt. Wil de PvdA de komende maanden haar waarschijnlijk verloren positie opnieuw ombuigen tot consolidatie of winst, dan zal uit deze partij een duidelijk plan moeten komen, waarbij de kiezers overtuigend de sociaaldemocratische bedoelingen van de partij weer gaan zien. Lukt dit niet, dan heeft deze regeerperiode, ondanks alle successen met kundige bestuurders tot politieke zelfmoord geleid.