In Oosterhout discussiëren de gemeente en het bestuur al weken over het voortbestaan van de ORTS, de lokale omroep in Oosterhout. Voor mij een bekende discussie die we in Dongen 10 jaar geleden ook gevoerd hebben. Ik was tot het einde voorzitter van de lokale omroep in Dongen. De situatie in Dongen was echter wel iets anders. De ORTS heeft een veel langer verleden dan Radio 0162 ooit in Dongen heeft gehad en er zijn zeker veel oudere luisteraars, die het lokale nieuws nog graag via de radio horen.
Het toenmalige bestuur van de lokale omroep Dongen kwam destijds tot de conclusie dat het wel heel moeilijk is om een lokale omroepzender in de lucht te houden. De regelgeving rondom een lokale omroep is haast onuitvoerbaar. Je moet je houden aan allerlei commerciële en inhoudelijke regels en goed kun je het eigenlijk nooit doen. Nieuwe ontwikkelingen zoals een gigantische toename van internetaanbod in beeld en geluid zagen wij destijds ook al op ons afkomen. Daar waar in Oosterhout de ORTS ook nog een kabelkrant heeft om wat extra geld op te halen, lukte dat destijds in Dongen niet. Ook de losse ‘Kabelkrant’ is inmiddels verdwenen. Welke adverteerder denkt nu nog omzet te kunnen genereren via zo’n traag medium als een kabelkrant? Enkel als de kabelkrant breed als narrowcastingmedium in de winkels wordt gebruikt in de gehele stad, is er nog een kans dat de kosten er enigszins uit kunnen komen. Ik kan me niet voorstellen dat thuis nu nog iemand een kabelkrant als TV-zender gebruikt.
In Oosterhout probeert het bestuur van de ORTS de omroep nog te redden. De gemeente heeft ook hier boter op het hoofd, zoals bijna overal. Waarom toch een aantal politieke partijen de omroep willen handhaven heeft uitsluitend te maken met eigen belang. Voor de microfoon van de omroep kunnen ze in discussieprogramma’s hun verkiezingsretoriek laten schallen. Ook hun debattechnieken tijdens de uitzendingen van de gemeentelijke vergaderingen worden zo gehoord. Het belang van de luisteraar telt niet mee voor deze politici. Wel weet men te vertellen dat de omroep vooral voor ouderen een bekend begrip is. Sinds wanneer zou men voor een deel van de bevolking een communicatiemedium in het leven moeten houden? Simpel: ook het electoraat van de politiek partijen bivakkeert in deze leeftijdsgroep. Jeugd geeft niets om politiek. Ze hebben niet in de gaten dat het over hun toekomst gaat. Dat wordt toch allemaal geregeld door dat stelletje bejaarden?
De twijfelaars in de politiek willen altijd weten wat het bereik van de lokale omroep is. Dat is lastig vat te stellen en bovendien erg kostbaar om te meten. In Oosterhout heeft de gemeente zo’n onderzoek laten doen. Eerlijk is eerlijk: in Oosterhout is er al een eeuwigheid een lokale omroep en er bleek slechts 43% van de 453 deelnemers te weten dat de omroep bestond. En het blijft een momentopname. Ben je drie weken uit de lucht en je gehele luisterpopulatie is verdwenen. De omroepen hebben zelf geen middelen om zo’n onderzoek uit te voeren en de vraag is of het resultaat getrouw weergeeft wat er echt leeft in de gemeenschap. Eigenlijk levert dit alleen verliezers op.
De ORTS heeft een tijd terug een samenwerkingsverband aangegaan met de oude lokale omroep van Breda. De bedoeling was om samen met meer gemeentes een soort regionale omroep te stichten, met lokale programma’s. Ze hebben destijds Piet Eelants en mij ook gevraagd mee te denken hoe Dongen hierin zou kunnen participeren. De lokale omroep was toen al een aantal jaren gestopt in onze woonplaats. Beiden zagen we dit niet zitten. Een regionale omroep zou fors moeten investeren in techniek en rechten: ether, internet, DAB+, Buma, SENA etc. Waar haal je in hemelsnaam het geld en de kwaliteit vandaan? Een gemeente als Dongen, die tijdens het bestaan van Radio0162 de helft van de middelen die bestemd waren voor de omroep in eigen zak hield, zie ik hiervoor niet direct enthousiast worden. En, we hebben toch ook nog zoiets als Omroep Brabant? Al heb ik het idee dat deze omroep Dongen niet weet te liggen.
Het dilemma van de lokale omroepen zit in de tweedeling: analoog versus digitaal ofwel in dit geval oud versus jong. Met een lokale omroepzender trek je uitsluitend mensen die gewend zijn naar de radio te luisteren en dus van een oudere generatie zijn. Niet dat de jongelui niet naar muziek of informatie luisteren, maar zij maken alom gebruik van streaming audio en video en hebben de radio-ontvanger -als ze er nog een hebben- niet vastgeroest op een vaste frequentie staan. Enkel onderweg in de auto maakt radio nog enige kans. En dan heb je niets aan een lokale FM-zender die na 15 kilometer alweer is verdwenen.
Bovendien bestaan lokale omroepen ook vaak uit vrijwilligers die juist een type radio wil maken, waaraan het Commissariaat Voor de Media geen medewerking wil verlenen.
In mijn ogen hebben we destijds in Dongen er verstandig aan gedaan om te stoppen met de lokale omroep. De huidige moderne lokale informatievoorzieningen zoals de internetsites en de alom aanwezige concurrentie met allerlei andere streaming media, zijn de lokale omroep voorbijgestreefd. De tijd van analoge radio is definitief voorbij. Dat de gemeente in Oosterhout er nu weer 10000 euro aan reclametijd in pompt is slechts een doekje voor het bloeden en zorgt er alleen maar voor dat de omroep hoe langer hoe meer een spreekbuis wordt van de gemeente. Dat dit dan de enabler moet zijn om meer adverteerders te trekken lijkt me een veel te vroege conclusie. Dus ORTS: leuk dat je het weer een tijdje kunt uitzingen, maar stap toch eens de 21e eeuw binnen.