Lineaire TV

Lineair TV Kijken is een term die je hoe langer hoe vaker hoort. Had je er 10 jaar geleden nog nooit van gehoord, nu is het de manier van kijken die voornamelijk nog wordt gedaan door ouderen en liefhebbers van live -voornamelijk- sportevenementen. Eigenlijk wordt ermee bedoeld dat je volgens vooraf bepaalde programmering TV kijkt: zoals vroeger.Ik begrijp dat de generaties onder de 30-35 jaar hier helemaal niets meer mee hebben. Men kijkt nog lineair als het echt nu gebeurt, zoals een sportverslag of belangrijk evenement als een troonswisseling of zo, en dan nog het liefst via smartphone of tablet.

De jonge generatie maakt voornamelijk gebruik van mogelijkheden om de ooit lineaire programma’s achteraf te bekijken of op een geheel eigen aanbod af te stemmen, zoals vlogkanalen op youtube en on-demand videodiensten zoals NetFlix, HBO en Videoland. Het moment van kijken is dan niet meer door de programmering bepaald, maar door de kijker zelf. En als ze het al live bekijken vanaf hun smartphone of tablet dan noemt men dit live-streamen. Ik moet zeggen dat ik ook veelvuldig gebruik maak van deze opties, ondanks dat ik niet behoor tot de jonge generatie. Vaak komen er programma’s tegelijk en moet je kiezen of komen ze op een tijdstip dat ik geen zin of tijd heb om het te zien. Ik neem dan nog vaak programma’s op. Bij commerciële zenders heeft dit als voordeel dat ik irritante reclameblokken kan doorspoelen. En ik kijk dan nog graag terug via mijn TV die is voorzien van een ruim beeldscherm, maar de volgende generatie gebruikt de laptop, tablet of zelfs de smartphone om dit te bekijken. Ze zijn daarmee plaats onafhankelijk. In de bus in de trein, in de wachtkamer: overal kijken ze.

Het vreemde is dat ons omroepbestel helemaal niet is ingesteld op dit on-demand gedrag van de kijkers. Nog steeds is men trots als men 2 of 3 miljoen trekt voor een programma. In de decennia voor ons waren deze aantallen niet indrukwekkend, maar nu is men al heel blij. In de praktijk kijken er achteraf naar bepaalde programma’s zeker nog veel meer mensen, maar dat is de volgende dag niet the-talk-of-the-town in TV land. We hebben drie publieke zenders, die moeten voldoen aan een gevarieerd aanbod. Elke leeftijdsgroep moet zich kunnen vermaken op de publieke zenders. Programma’s die nu bijvoorbeeld populair zijn bij de oudere lineaire kijker, zoals Bed and Breakfast en Eén tegen Honderd, moeten verdwijnen volgens de onbegrijpelijke nieuwe regels in omroepland in het kader van doelgroepverbreding.

Juist de populatie die nog wel lineair kijkt wordt hiermee gestraft. De kwantiteitsmetingen worden nog steeds gekoppeld aan lineair TV kijken, zodat er verhoudingsgewijs teveel bejaarden kijken. En dat voor een programma dat door de ouderenomroep MAX wordt gemaakt. Ze dreigen wettelijk te verdrinken in hun eigen succes.
Waarom hebben we niet maar twee zenders, die uitsluitend live-TV maken? De één voornamelijk sport en de ander vooral nieuws. En zorg dat er op een smart TV of via internet of app een groot aanbod is van films, documentaires, samenvattingen, series, muziek, amusement etc. En er moeten mogelijkheden komen om eenvoudig afspeellijsten te maken op de smart TV’s zoals bij Spotify in de muziekbranche.
De reden waarom dit niet gebeurt is vrij simpel. De advertentie-inkomsten vervallen deels als er een net minder is. En men wil met de reclames ook niet alleen het oudste deel van de bevolking bereiken. Er moet dus een ander verdienmodel gemaakt worden om reclametijd doeltreffend in te zetten. Persoonlijk vraag ik me af hoe effectief TV-reclame eigenlijk is? Bij mij wordt reclametijd bij lineair kijken opgevuld als plaspauze of koffietijd. Ik merk dat er hoe langer hoe meer persoonlijk gerichte reclames worden gepusht via internet. Dat kan niet bij lineair TV kijken. Er liggen dus kansen. Wat ook opvalt is dat content die de massa de moeite waard vindt, commercieel wordt aangeboden door verschillende providers en er zodoende weer een vorm van kijk- en luistergeld is ontstaan. Het verschil is echter dat de markt dit geheel naar zich heeft toegetrokken.

Politiek gezien let men ook erg op de publieke omroep. Vooral de VVD wil er het mes in zetten. Hoe minder onafhankelijke journalistiek, hoe minder kans dat de strapatsen van de VVD-bestuurders bloot komen te liggen. Persoonlijk ben ik niet voor een grootse bezuiniging, maar dat men moet moderniseren en meer moet inspelen op het huidige gebruik van dit massamedium dat moge duidelijk zijn.
Ik zie maar weinig beweging in omroepland, behalve de onzalige ideeën om populaire programma’s de mond te snoeren. Gelukkig kunt u mijn column inmiddels al bijna twee jaar on-demand terugkijken.