Van de week overkwam me het weer. Een popup op mijn PC-scherm gaf aan dat het vandaag de verjaardag was van een bekende en of ik hem niet wilde feliciteren. Tegenwoordig zijn deze popups dan een aanleiding om dan via een instant messagebericht of appje de bekende digitaal geluk te wensen. Dat hoort digitaal zo. Maar deze keer was het anders. De bekende waarvan de verjaardag werd aangekondigd was helemaal niet jarig. Die was al meer dan een jaar geleden gecremeerd. Veel te jong gestorven. Maar blijkbaar is het Facebookaccount niet of onvoldoende opgeruimd en wordt de omgeving pijnlijk geconfronteerd met een bericht van een dode, alsof we met een vitale jongeman te maken hebben.
Het is niet gemakkelijk om de sporen van overledenen te wissen op het internet. Je moet bij leven al goed nadenken hoe je digitaal herinnerd wil worden. Het begint met je digitale accounts. Een tijd geleden heb ik al mijn passwords verhuisd van een spreadsheet naar een app. Al met al heb ik ruim 200 plekken waar ik als klant of gebruiker zelf een persoonlijk account of ingang heb. Dat zijn webwinkels, servers, portalen, social media; noem maar op. Telkens worden we door veiligheidsgoeroes erop geattendeerd dat je de passwords regelmatig moet opschonen en vooral niet overal dezelfde toegangscodes moet gebruiken. Als je dus zelf geen orde schept in deze chaos, dan is het al helemaal geen doen om digitaal overzicht te houden, laat staan als je overlijdt. Want al zou je het voor jezelf dik in orde hebben; je nabestaanden zullen hier ook iets van moeten weten. Want anders loopt mijn omgeving gevaar dat ze na mijn overlijden ook worden geconfronteerd met mijn verjaardagen of herinneringen. Of ze kunnen abonnementen en identiteitsnummers zoals een Apple-ID niet opzeggen. Zo heb ik mijn hele verzekeringsportefeuille digitaal gemaakt. Dat wil zeggen dat ik-waar het kon- alleen nog digitaal toegang heb tot mijn polissen. Toen dat na een dag puzzelen eindelijk werkte, kwam ik tot de conclusie dat ik dan toch ergens iets op papier moest zetten, voor als mij iets gebeurt. Daarop heb ik een kleine opzet van mijn polissen en de toegangscodes van de portalen in een gesloten envelop gelegd op de plek waar mijn polissen ooit in een dikke map werden opgeborgen. Op de envelop staat: openen na overlijden van Rinus of op aanwijzing van mijn vrouw Marjanne. Verder heb ik wat zaken opgeschreven in het portaal van mijn uitvaartmaatschappij. Om dit volledig te krijgen moet je er echt wel even voor gaan zitten. Op deze portal kun je van alles instellen over je uitvaartwensen. Van de kist tot het vervoer, de bloemen, het uitvaartcentrum etc.
Op de site van mijn uitvaartverzekering zag ik ook nog dat er een digitaal condeleanceregister was. Van een Indrukwekkend register, was nog geen sprake.
Maar wellicht is het een idee om een digitale begraafplaats te ontwikkelen. Dit is niet alleen een plek waar je een overzichtje krijgt van de overleden persoon -zoals soms op de gedenkstenen van een kerkhof met eventueel een fotootje- maar je kunt er tevens als bezoeker een herinnering nalaten. Op deze digitale begraafplaats zou je bij leven alvast een plek moeten kunnen reserveren via je uitvaartverzekeraar. En bij leven laat je ook weten wat de bedoeling is met je digitale erfenis. Daarmee ontlast je de nabestaanden van een ingewikkelde klus. Via deze dienst moet het dan ook mogelijk zijn om je digitale sporen te kunnen wissen of bundelen; iets wat ik nu niet kan opgeven bij de digitale uitvaartwensen op mijn portal bij mijn huidige uitvaartverzekeraar. Als je een behoorlijke digitale footprint hebt, bijvoorbeeld een informatieve website, dan zou je met deze dienst kunnen aangeven hoelang deze site nog actief in de lucht moet blijven. Altijd moet wel duidelijk zijn dat de eigenaar van deze informatie inmiddels is overleden. En via de dienst: ‘ digitale begraafplaats’ of ‘ digitale erfenis’ worden daarmee abonnementen van sites opgezegd of tijdelijk verlengd. Het beheer van zo’n begraafplaats kan natuurlijk niet gratis. Het is nogal wat als je -zoals bijvoorbeeld bij mij – het geval is om ongeveer 200 digitale accounts op te zeggen of te laten wissen.
Kijk in de toekomst en je ziet dat de fysieke sporen van overledenen sterk zullen afnemen. Boeken, scripties en artikelen als papieren erfenis zullen t.z.t. verdwijnen. Mensen publiceren in veel gevallen alleen nog digitaal via blogs en websites. Met het rigoureus ruimen van deze blogs en sites na iemands overlijden is dus ook de digitale erfenis verdwenen. Ik ben ervan overtuigd dat vele mensen en hun nabestaanden bereid zijn geld te betalen, voor een dienst die deze digitale herdenking, zonder pijnlijke confrontaties in stand houdt.
Welke verzekeraar of techbedrijf pakt deze handschoen op?