De maatschappij heeft een probleem. Het klimaat verandert, we moeten ons zorgen maken over de organische grondstoffen en uitputting van de aarde en nu hebben we ook nog te maken met een energietransitie; want we moeten van het gas af, anders moeten we dat spul duur bij schimmige regimes gaan aanschaffen. Dat is allemaal wel wat veel. Rationeel is er een klimaatakkoord waar we ons aan willen houden; hebben we besloten om de gaskraan in Groningen dicht te zetten en vinden we dat ons milieu zoveel mogelijk gespaard moet worden. Vooral rechtse partijen in verkiezingstijd willen dan graag deze doelstellingen wat nuanceren, ofwel grotendeels afblazen, om de kiezer niet tegen zich in het harnas te jagen.
Want onze regering helpt wel mee met het bedenken van deze mooie plannen, maar vergeet dat ze daarbij de rekening eigenlijk in zijn geheel bij de consument en bedrijven leggen, zonder na te gaan of dat wel kan. Dat bekt niet lekker in verkiezingstijd. Het volk merkt geen enkel positief effect van de zogenaamde economische opleving waarin we nu zitten. Ze hebben zich niet georganiseerd, maken dus geen vuist, en met een stijf-rechtse regering komen de opbrengsten van deze hoogconjunctuur dus niet terecht bij de gewone man, maar op de hoop waar nu ook al het meeste terecht komt. Jan-met-de-pet heeft geen extra spaarpotje om al die plannen te realiseren. Dus als rechtse Klaas hard roept dat de gewone man al die transities niet gaat betalen, legt hij een bom onder al de plannen. Dat komt rechts Nederland wel goed uit. En het domme volk zal hier positief op reageren door hun stem uit te brengen op de partij die dit het hardste roept, want zij hebben geen idee hoe ze die gemaakte klimaat- en energietransitie plannen persoonlijk kunnen betalen.
En natuurlijk zijn er tal van sceptici die zeggen dat de energietransitie een wassen neus is, omdat al die stroom voor het grootste deel wordt opgewekt door zwaar vervuilende bruin- en steenkoolcentrales en daar hebben ze nog gelijk in ook. Maar vervang je zo’n centrale door een duurzame oplossing dan heb je dit wel geregeld voor alle aansluitingen. En Aken en Keuken zijn niet op één dag gebouwd, dus dat heeft tijd nodig. Als we op kolen of gas blijven stoken raken die grondstoffen op den duur uitgeput en al zal dat dan nog best lang duren: eenmaal opgestookt komt het niet meer terug.
Een regering die afspraken niet waar kan maken, is geen knip voor zijn neus waard. Dus bedenkt deze regering om lang mee te blijven praten voor de sier om alsnog dwars te gaan liggen als het plan moet worden uitgevoerd, omdat het volk niet meewerkt. Verandering kost geld, dus de oplossing zit in de mogelijkheden om het te financieren en niet door het plan te dwarsbomen. Vergeet ook niet dat al deze acties een enorme boost geven aan allerlei projecten waarbij veel mensen aan de slag kunnen.
Heb je wat geld, dan moet je nu gaan investeren. Geld op de spaarrekening kost alleen maar geld en als je dit zou investeren in bijvoorbeeld zonnepanelen of isolatie van je huis, dan gaat het direct geld opleveren. Je maandelijkse energielasten zakken en je draag al een steentje bij aan de doelstellingen van de klimaat- en energieplannen.
In 2050 moeten alle Nederlandse huishoudens energieneutraal zijn en de belasting op aardgas zal tot 2030 met 75% stijgen. Energie wordt dus stikduur. Doe je dus niets en blijf je in een niet geïsoleerd gasgestookt huis wonen, dan zullen de energiekosten je hypotheeklasten gaan overschaduwen.
Gemeenten moeten in 2021 gaan aangeven hoe ze de energiedoelen gaan halen. Doen ze dat door de gemeente gasvrij te maken? We weten nog van niets en de gemeentes hebben hier een enorme uitdaging. En als de gasprijs binnen 10 jaar meer dan verdubbeld wordt, zullen ook huiseigenaren nu al moeten nadenken hoe ze persoonlijk de energietransitie gaan realiseren. En een politieke partij kan wel roepen dat de burger dit niet gaat betalen, maar wie dan wel? Een land bestaat nu eenmaal uit burgers en bedrijven en die moeten dit samen ophoesten. Wetende dat dit energievraagstuk er ligt, moeten de regering en financieringsinstellingen juist samen zorgen dat er mogelijkheden komen, zodat de maatschappij ook werkelijk deze transitie kan maken. En dan op zo’n manier dat de kosten wat eerlijk verdeeld worden en er een stimulans vanuit gaat om dit probleem nu op te pakken en niet te wachten tot het te laat is. Dus niet de bevolking proberen wijs te maken dat de rekening niet bij de burger komt, maar stimuleren om nu aan de gang te gaan. Ben als regering duidelijk wat er moet gebeuren, dan kunnen burgers en bedrijven hierop anticiperen. We kunnen er niet onderuit.
Zelf heb ik ook een eigen huis uit 1960 met een nu nog opgespeld energielabel ergens midden in het alfabet. In de praktijk hebben we al veel maatregelen getroffen. Er is een nieuw dak op ons huis geplaatst met dikke isolatieplaten; we hebben uitgebouwd met geïsoleerde muren en alle ramen zijn inmiddels van HR++ voorzien. Onlangs hebben we de buitenmuur geïsoleerd, waardoor het lijkt alsof het huis een extra deken heeft gekregen. En op het dak liggen nu zonnepanelen die voor een groot deel mijn stroomkosten gaan drukken. We willen ook in de keuken van het gas af. Kortom, voor mij was het signaal al voldoende om zelf in actie te komen.
Niet iedereen is echter in deze positie.
Een regering zou juist daarom zich vooral druk moeten maken hoe iedere burger dit probleem mee kan oplossen. Helaas is het op dat front oorverdovend stil. Denk daar maar eens over na als je in maart weer moet gaan stemmen voor de eerste kamer.