Gehoorschade staat de laatste weken weer op de agenda. Popfestivals en -optredens, hoofdtelefoons en disco’s zorgen ervoor dat onze gevoelige oren steeds weer bedreigd worden door de overkill aan decibellen.
Op zich niets nieuws. Als ex-geluidstechnicus en in het verleden bezoeker van vele festivals en optredens ben ik ook vaak blootgesteld aan hoge geluidsvolumes. En regels waren er soms wel, maar handhaving: ho maar. Alleen al het ontbreken van meetapparatuur om de geluidsdruk goed te meten was al een vrijbrief om zwaar over de schreef te kunnen gaan.
Naarmate je ouder wordt gaat vaak het gehoor achteruit, maar met een enorm volumepiek van een paar minuten bij een evenement kan dit al leiden tot blijvende gehoorschade, zoals tinnitus of doofheid op jonge leeftijd. De één is er gevoeliger voor dan de ander, maar een bedreiging is het sowieso. Om gehoorschade te vermijden, adviseert men om bij optredens goede oordoppen te gebruiken. Je bent dan persoonlijk verantwoordelijk tot hoeverre je de aanval op gehoorbeschadiging toelaat. Het is wel vreemd dat men dit advies geeft, terwijl het terugdraaien van de volumeknop ook zou kunnen. Het past wel in de liberale maatschappij waarin we leven. Regels zijn er om tegenaan te schuren en je bent zelf verantwoordelijk voor je eigen daden.
De voorstanders van de beperking van de geluidsdruk komen met rationele argumenten als dat je niet moet spelen met de gezondheid van grote groepen mensen. Gehoorschade leidt zelfs tot beperking van je carrièremogelijkheden.
En waarom zo luid allemaal? De muziek wordt toch niet beter als de volumeknop wordt opengedraaid? Tja, daar denken festivalgangers mogelijk toch anders over. Net zoals pillen en alcohol, die ook niet goed zijn voor je gezondheid en zelfs tot maatschappelijke ontwrichting kunnen leiden, is ook het hoge geluidsvolume een onderdeel van de kick. De meeste opzwepende muziek komt op een laag volume beluisteren niet tot zijn recht. Het grijpt je minder bij de strot. Bovendien hebben we in Nederland last van de Dutch Disease, het ouwehoeren tijdens muziekoptredens. Zeker als het volume wat lager is krijg je als festivalganger meer te horen hoe het met de kids van je tijdelijke buurman zit, dan hoe de muziek klinkt.
Men had het idee om het geluidsvolume te beperken tot 100 decibel, een regel die in België al meer dan 10 jaar bestaat. Maar er is besloten om dit niet in te voeren en te blijven tot het niveau van 103 dB. Drie decibel meer lijkt niets, maar het betekent een verdubbeling van de geluidsdruk.
De belangrijkste redenen om de beperking niet in te voeren zijn protesten uit de branche, het gebrek aan handhavingsmogelijkheden en natuurlijk de kosten.
Nee, half Nederland met zijn 60 jaar doof: dat is tof. Gelukkig vergoeden alle verzekeraars zowat alle kosten van gehoorapparaten, als je ze moet geloven, maar een prothese is niet alles. In mijn omgeving waarin nogal wat bejaarden verkeren, is het gehoorapparaat de laatste prothese die actief wordt ingezet. Als je de reclames gelooft, is het dragen van een hoortoestel net zo een gewoonteprothese als een bril, maar de praktijk is toch anders. Het gevolg is meestal dat een bejaarde met een hoorprobleem half verweesd en afwezig als een zombie in een sociale omgeving acteert en omgevingen met veel mensen daardoor vermijdt. Ze weigeren simpelweg hun gehoortoestellen te gebruiken. Er is namelijk niks simpels aan. Gefriemel met kleine batterijtjes, gevoelige afstemming en daardoor zeer onderhoudsgevoelig. Teveel gedoe voor de oudere medemens. En er zijn ongetwijfeld betere apparaten, maar die worden niet door de zorgverzekeraar vergoed. Maar, door niets eraan te doen wordt de kwaliteit van leven er ook niet beter op.
Wat opvalt is, dat de belangrijkste lobby om niets aan te passen om onze gezondheidsrisico’s te mitigeren qua geluidsvolume, het niet kunnen handhaven van een nieuwe geluidsnorm. Ook nu hebben we een maximale norm, dus zou men hier toch ook op moeten handhaven? Dat is toch wezenlijk niets anders? Dat een lager volume leidt tot meer kosten, dat zal zeker zo zijn. Kwam vroeger het geluid eigenlijk alleen recht van het podium af, als men nu het volume over de ruimte binnen de normen wil beteugelen, zal het geluid moeten worden verdeeld en er op veel meer plaatsen boxen moeten komen.
Is dat een issue? Als er ergens kosten gemaakt moeten worden, die voor de gehele sector gelden, betaalt dit uiteindelijk toch de consument. Het probleem is dus maar tijdelijk.
Wat is onze gezondheid waard? En vooral voor onze jongeren. Niet alleen het geluidsvolume is een probleem; het bovenmatig illegaal drugsgebruik en regulier alcoholgebruik is dat ook. En dat gaat gewoon door. Een beetje de huidige mentaliteit onder de modene jeugd kennende, vrees ik dat wat je ook bedenkt om hun vrijheid te beperken gedoemd is te mislukken. Dat is de werkelijke reden waarom men deze nieuwe geluidsmaatregel niet gaat invoeren. Vechten tegen de bierkaai. De vraag is of we daar wel zo blij mee moeten zijn.